“Азыркы кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн негиздөөчүлөрү жөнүндө” Жарлыкка кол коюлду

 

Азыркы кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн “Негиздөөчүсү” наамы президенттин жарлыгы менен 5 тарыхый инсанга ыйгарылды.

 Кыргызстандын президенти Садир Жапаров өзүнүн жарлыгы менен азыркы кыргыз мамлекетинин негиздөөчүлөрүнүн тизмесин бекитти.

 Тизмеге беш адам кирген:

 - Ишенали Арабаев (1882-1933), педагог, кыргыз мектептери үчүн биринчи окуу китебинин автору «Кыргыз алиппеси» («Кыргыз алфавити»), кыргыз тилиндеги тунгуч «Эркин-Тоо», «Манас» гезиттеринин редактору, жетекчиси. дастанды жыйноо жана жаздыруу коллективинин;

 - Имонали Айдарбеков (1884-1938), Каракыргыз революциялык комитетинин башчысы (1924-1925), Кыргыз АССР Жогорку сотунун төрагасы (1927-1929), кийин Жеңил өнөр жай жана соода эл комиссары;

 - Абдигодир Орозбеков (1889-1938), падышалык армияга чакырууга каршы Орто Азия көтөрүлүшүнүн катышуучусу (1916), Кыргыз АССРинин / Кыргыз ССРинин Борбордук Аткаруу Комитетинин Президиумунун төрагасы (1927-1937) ;

 - Абдикарим Сидиков (1889-1938), кыргыз элинин тарыхы жана санжырасы боюнча эмгектердин автору. 1916-жылдагы Орто Азия көтөрүлүшүн басууга кошкон салымы үчүн 3-даражадагы Ыйык Станислав ордени менен сыйланган. Ал кыргыз элинин автономиялуу мамлекетин түзүү идеясын көтөргөндөрдүн бири. 1922-жылы декабрда СССРди түзгөн Советтердин уюштуруу съездинде жалгыз кыргызстандык делегат болгон;

 - Юсуп Абдрахмонов (1901-1938). 1920-жылдардын башында Абдикарим Сидиков, Ишенали Арабаев жана башкалар менен бирдикте Түркстан Республикасынын курамына тоолуу аймак түзүү сунушун киргизген. 26 жашында Кыргыз АССР Эл Комиссарлар Кеңешинин төрагасы болуп дайындалган.

 «Алар 20-кылымдын жаңы мамлекеттүүлүгүнүн пайдубалында туруп, кыргыз эли Борбордук чөлкөмдүн башка элдери менен тең укуктуу өз тили, маданияты жана тарыхы менен өз мамлекетин түзүүгө укуктуу экенин ынанымдуу далилдешти. ”, - деп айтылат президенттин жарлыгында.

 Бул инсандарга “Негиздөөчү ата” наамын берүү өлкөнүн башка көрүнүктүү мамлекеттик жана саясий ишмерлеринин өлкө алдындагы кызматын дегеле кемсинтпей турганы белгиленген.

 Жарлык Каракыргыз автономиялуу облусунун түзүлгөндүгүнүн 100 жылдыгына (1924-жылдын 14-октябры) арналган.

 Негиздөөчүлөрдүн тизмесине киргендердин баары 1930-жылдары куугунтукталган. Ишенали Арабаев 1933-жылы абакта каза болгон. Калгандары 1938-жылы атылган. 1950-жылдары алардын бардыгы акталган.